Uluslararası inşaat bölümü yayınlarından Engineering News Record (ENR) mecmuasının 2023 yılına ait “En Büyük 250 Milletlerarası Müteahhitlik Firması Listesi”ne nazaran, kelam konusu şirketlerin gelirleri global enflasyon, tedarik zincirinde yaşanan problemler, iklim değişiklikleri ve bölgesel çatışmalara karşın bir evvelki yıla kıyasla yüzde 16,6 artış gösterdi.
Dünyada en çok gelir elde eden 250 firmanın memleketler arası karları, 2015’te 501,1 milyar dolar olurken, 2016’da 468,1 milyar dolara geriledi.
Firmalar, gelirlerini 2017’de 482,4 milyar dolara, 2018’de 487,3 milyar dolara çıkartırken, bu gelirler 2019’da 473,1 milyar dolara düştü.
Kovid-19 salgının tesirini gösterdiği 2020 ve 2021 yıllarında müteahhitlik firmaların gelirleri yaklaşık 75 milyar dolar kayıp yaşadı. Buna nazaran gelirler, 2020’de 420,4 milyar dolar, 2021’de 397,9 milyar dolar oldu.
Dünyanın en büyük inşaat firmalarının gelirleri, Kovid-19 salgını sonrası toparlanmayla 2022’de 428,5 milyar dolara, 2023’te 499,7 milyar dolara yükseldi. Böylelikle gelirler geçen yıl 2015’ten sonraki en yüksek düzeyine ulaştı.
EN YÜKSEK GELİR AVRUPA’DAN ELDE EDİLDİ
Uluslararası inşaat firmaları geçen yıl 130,8 milyar dolarla en çok Avrupa’da üstlendikleri projelerden gelir elde etti.
Avrupa pazarını 89,6 milyar dolar gelirle Asya izledi. Amerika Birleşik Devletleri’nde müteahhitlik firmalarının elde ettiği gelirler ise 71,5 milyar doları buldu.
Orta Doğu pazarında elde edilen gelirler geçen yıl bir evvelki yıla nazaran yüzde 28,8 artarak 64,3 milyar dolara ulaştı. Orta Doğu, firmaların memleketler arası gelirlerini oransal olarak en çok artırdığı bölge oldu.
Firmalar, Afrika’dan geçen yıl 52,4 milyar dolar gelir elde ederken, Latin Amerika’dan 34,7 milyar dolar, Avustralya’dan 30,7 milyar dolar, Kanada’dan 24 milyar dolar ve Karayipler’den 1,7 milyar dolar kar sağladı.
Dünyanın inşaat devlerinin en çok gelir elde ettiği birinci 5 kesim de dikkati çekti.
Bu kapsamda havaalanı, köprü, demir yolları, tüneller üzere çeşitli ulaştırma projelerinde müteahhitler 154,6 milyar dolar gelir elde etti. Ticari bina, eğitim alanları, kamu binaları, hastaneler, oteller ve apartman üzere yapı inşaat işlerinden elde edilen çıkar da 97 milyar doları buldu. Buna nazaran, inşaat devlerinin geçen yıl elde ettiği 499,7 milyar dolar gelirin yarısını ulaştırma ve yapı inşaat işleri oluşturdu.
Rafine, petrokimya tesisleri, boru çizgileri üzere petrol kesimi inşaatları ise müteahhitlerin memleketler arası seviyede en çok gelir elde ettiği bir öteki alan oldu. Müteahhitler bu projelerden geçen yıl 81,1 milyar dolar gelir elde etti.
Firmaların, termik ve hidroelektrik santraller ile trafo merkezleri üzere inşaatları içeren güç dalından elde ettiği çıkar da 52 milyar dolar olarak hesaplandı.
Otomotiv ve dokuma fabrikalarının inşaatı üzere işlerden oluşan imalat kesimi projelerinden elde edilen gelirler ise 32,7 milyar doları buldu.
Listeye giren Türk şirketlerinin memleketler arası karlarının toplam gelirleri içindeki hissesi da dikkati çekti. En çok gelir elde eden 250 firma içinde yer alan 43 Türk şirketinin gelirleri geçen yıl 18,5 milyar doları buldu.
Söz konusu Türk şirketlerinin elde ettiği toplam gelir ise 30,8 milyar dolar olarak hesaplandı. Böylelikle Türk şirketlerinin gelirlerinin yüzde 60’ını memleketler arası işlerden elde ettiği görüldü.
Öte yandan, sıralamaya giren Türk firmalarına muvaffakiyet mükafatları, yarın Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Ticaret Bakanı Ömer Bolat’ın katılması beklenen “Yurt Dışı Müteahhitlik Hizmetleri Ödül Töreni”nde verilecek.