Müjde Işıl – Bilhassa son devirde ulusal yarışlara seçilen sinemalarımızın kalitesini ve şenlikteki varlığını çok sorgular olduk. 31. Milletlerarası Adana Altın Koza Sinema Şenliği bu açıdan yüzümüzü güldürdü desek abartı olmaz. Ulusal Uzun Metraj Sinema Yarışması’ndaki 11 sinema genelde birbirine denk üretimlerden oluştu. Adana’da prömiyer kaidesi olmamasına karşın 10’u yeniydi.
Filmlerde yüklü tema ‘kardeşlik’ti. Vuslat Saraçoğlu’nun bu sene İstanbul Sinema Festivali’nden ödüllü sineması “Bildiğin Üzere Değil” birbirinden farklı tabiatlı üç kardeşin, babalarının vefatı sonrası bir ortaya gelmesini anlattı. Yılmaz Güney’in sinemasının adaşı “Umut”ta ise engelli bir kız kardeş ile kendine bir yol çizmeye çalışan ağabeyi vardı. Doğuş Algün’ün “Ölü Mevsim”inde kısırlık sorunu yaşayan üç kızkardeşin, Türker Süer’in “Gecenin Kıyısı”nda farklı taraftaki iki asker kardeşin kıssasını izledik.
Uzatılmış sahneler…
Politik tansiyon bizim sinemamızda pek tercih edilen bir tıp değil. Lakin Adana’da bunun iki güçlü örneği vardı. “Gecenin Kıyısı”nda vatan haini ve kahraman tariflerinin yer değiştirdiği 15 Temmuz periyodunda kimin hangi tarafta olduğunu fazla açık etmeden sağlam bir politik tansiyon kurarken deneysel şekliyle kendine farklı bir yol çizen Burak Çevik ise “Hiçbir Şey Yerinde Değil”de öykü anlatıcılığını evvel çıkararak ‘80 darbesine yer hazırlayan Bahçelievler katliamından yola çıkıp günümüzdeki sağ ve sol duruşuna gönderme yaptı.
Sadece yarış sinemalarının değil genel olarak sinemamızın genel meselelerinden biri, kısa sinemaya yetecek öyküleri uzun metraja dönüştürme uğraşı. Murat Fıratoğlu’nun yazıp yönettiği ve başrolünde oynadığı “Hemme’nin Öldüğü Günlerden Biri”nin nahif biçimi, seyirci tarafından çok sevildi ve finali şimdiden efsane oldu. Lakin tekrar ve uzatılmış sahneleri göze çarpıyor. Emsal halde “Umut” da kısa sinema olabilecek bir imal.
Oybirliği çıkmadı
Net bir favori olmadan, ‘Nuri Bilge Ceylan’ın heyetinden hangi sinema çıkacak?’ merakıyla bekledik ödül gecesini. Örneğin Zeki Demirkubuz olsaydı, sınıf bilinçsizliğini anlatan “Döngü”nün öne çıkacağını varsayım edebilirdik. Ceylan başkanlığındaki heyetin kararları sahiden enteresan oldu, kendisi de oybirliğiyle alınmadığını belirtti. Örneğin genelde apolitik olarak nitelendirilen Ceylan’ın başkanlığında, müsabakadaki iki politik tansiyona (“Hiçbir Şey Yerinde Değil” ve “Gecenin Kıyısı”) de ödül çıktı. Oyuncu ve senaryo ödüllerinin bölüştürülmesi ise “Döngü”, “Hakkı” üzere sineması tek başına sırtlayan oyunculara haksızlık olduğu hissi yarattı. Gürcan Keltek imzalı “Yeni Şafak Solarken” de klasik anlatıdan yana tercihini kullanan heyetin yalnızca teknik tarafını ödüllendirdiği üretim oldu.
Jürinin sevdiği iki film
Ödüllere bakılırsa Doğuş Algün’ün birinci uzun metrajı “Ölü Mevsim” çok karakterli ve çok temalı yapısıyla odağı dağılsa da heyetin takdirini kazanmış. Ana kollardaki hiçbir mükafatı almayıp yalnızca En Düzgün Sinema seçilen “Hemme’nin Öldüğü Günlerden Biri”, heyet ile seyirciyi birleştiren sinema olmuş. Sinemanın kıt imkanlarla yapılması, kolay bir fikirden yola çıkması, seyircinin alkışlarla izlediği tek üretim olması ve tahminen de Ceylan’a birinci devirlerini hatırlatması ödüle giden yolu açmış.
Festivalin kazananları şöyle:
En Güzel Sinema: “Hemme’nin Öldüğü Günlerden Biri”
Yılmaz Güney Mükafatı: “Gecenin Kıyısı”
Jüri Özel Mükafatı: “Hiçbir Şey Yerinde Değil”
Adana İzleyici Mükafatı: “Hakkı”
En Yeterli Direktör: Burak Çevik (“Hiçbir Şey Yerinde Değil”)
En Yeterli Senaryo: Selen Örcan – Doğuş Algün (“Ölü Mevsim”) ve Erkan Tahhuşoğlu (“Döngü”)
En Yeterli Bayan Oyuncu: Funda Eryiğit – Ece Yaşar (“Ölü Mevsim”)
En Yeterli Erkek Oyuncu: Fazilet Şenocak (“Ölü Mevsim”) ve Ahmet Rıfat Şungar (“Gecenin Kıyısı”)
En Uygun Müzik: “Yeni Şafak Solarken”
En İyi Görüntü Yönetmeni: Peter Zeitlinger (“Yeni Şafak Solarken”)
En İyi Sanat Yönetmeni: Erim Çabalı (“Hiçbir Şey Yerinde Değil”)