Bursa’nın Orhaneli ilçesi Karıncalı köyünde içme suyu ve kullanma sınırı üzerine Or Krom Madencilik şirketi tarafından kurulan madene karşı köylüler fabrika önünde aksiyon yaptı. Köyden yaklaşık 11 kilometre uzakta bulunan madene başta bayanlar olmak üzere Karıncalı, Yörükler ve Akçabük mahallelerinin muhtarları ve sakinleri ağır iştirak gösterdi. Harekete Bursa Kent Kurulu, Doğayı ve Çevreyi Müdafaa Derneği (DOĞADER), Z Tabiat Derneği ve Bursa Su Kolektifi de katılarak köylülere takviye verdi.
“Zehir solumak istemiyoruz”, “Kromlu su içmek istemiyoruz”, “Ormanıma dokunma” yazılı dövizler taşıyan yurttaşlar, sık sık “Direne, direne kazanacağız”, “Suyuma dokunan eller kırılsın” sloganları attı.
“SU YOKSA HAYAT YOK”
Eylemde konuşan Karıncalı Mahallesi Muhtarı Mehmet Çakır, şunları söyledi:
“31 Mart seçimlerinde muhtar oldum. Burada bir yıldan beri fabrika inşaatı başlamış. Benim üç ay evvel haberim oldu fabrika kurulduğundan. Etraf Vilayet Müdürlüğü’ne, bakanlıklara ve bütün resmi kurumlara yazıları yazdım. Olumlu sonuç alamadığım için Bursa Büyükşehir Belediyesi’nden ve Bursa Kent Kurulu Başkanı’ndan ve DOĞADER’den dayanak istedim. Bu fabrika buraya kurulduğu vakit Karıncalı, Yörükler ve Akçabük mahallelerinin su hayatı bitiyor. Su yoksa hayat yoktur. Yıllar evvel su başında hengame yaptık. Suyumuz yoktu. Annelerimiz, ninelerimiz diğer köylere domates, fasulye, elma alma almaya gidiyordu. Biz bu günlere tekrar dönmek istemiyoruz.”
“BİZİ ZEHİRLEMELERİNE MÜSAADE ETMEYECEĞİZ”
Köylerinde maden tesisi yapılmasına reaksiyon gösteren Karıncalı Mahallesi sakini Emine Bal, “Tapulu malımızı almaya kimsenin hakkı yok. Kimin tapulu konutuna gidip bir oburu oturabiliyor? Bizim de burası tapulu malımızdır. Bizim çocuklarımızın, torunlarımızın geleceği olan bu suyu vermek istemiyoruz. Fabrikayı da burada istemiyoruz. Bizi ve gençlerimizi zehirlemesine müsaade etmiyoruz” dedi.
TESİS ÇED RAPORUNDAN MUAF TUTULMUŞ
“Burada ardımızda gördüğünüz tesis aslında bu bölgenin başta su varlığı, su kaynakları olmak üzere hayatını bitirecek, tehlike altına sokacak, tehdit edecek bir varlıktır. Biz bölge halkı olarak bu fabrikayı köyümüz hudutlarında istiyor muyuz? Hayır. Bu tesis burada yaşayan köylülerden, halktan müsaade alınmadan kurulmuş bir tesistir. Birileri Ankara’dan haritada buranın yerini bilmeden, buradaki beşerler ne içer, ne yapar, ne eker, ne biçer bilmeden ruhsat veriyorlar. Ki bu fabrikanın ruhsatı süreksiz bir ruhsattır. Etraf tesir kıymetlendirme (ÇED) raporundan muaf tutulmuş. Soruyorum, bu fabrikanın etrafa tesiri olmayacak mı? O vakit neye istinaden ÇED raporundan muaf tutuyorsunuz? Kederimiz burada Devlet Su İşleri’nin ve BUSKİ’nin yatırımları sonucu bir gölet yapılmış ve köylülerimizin, köy halkının içme ve kullanma suyu için yapılmış. Bir yandan kamu yatırım yapıyor, öte yandan bir şirket gelip bu su varlığını tehdit ediyor, bitirecek, kirletecek, zehirleyecek. Buna müsaade edecek miyiz?
“ORMAN YANGINLARI İÇİN GÖLETTEN SU ÇEKİLİYOR”
Her gün başta dağ yöresinde orman yangınları çıkıyor. Bu orman yangınlarına bile buradaki göletten su alınarak müdahale ediliyor. İnsan yaşantısı için, köylümüz için, hayvanımız için, çiftçimiz için, tarımımız için, ormanımız için su en kıymetli varlıktır. Lakin maden o denli değildir. Buradan bir kişi varlıklı olacak. Su kuruyunca hepimiz fakirleşeceğiz, hastalanacağız, hepimizin hayatı tehlike altına girecek. Bu sudan altı bin kişi faydalanıyor. 6 bin kişinin yaşantısı mı daha değerli, gerimizde gördüğünüz bu şirketin hayatı mı değerli? Görüyoruz ki çok öfkelisiniz, haklısınız da. Zira siz burada hakkınızı savunuyorsunuz. Hayat hakkınızı savunuyorsunuz. Çocuklarınızın geleceğini savunuyorsunuz. Doğanızı, ormanınızı, tarlanızı, bahçenizi savunuyorsunuz. Bize başvurdunuz, biz de DOĞADER ve Bursa Kent Kurulu olarak bu haklı uğraşınızda sonuna kadar sizinle birlikteyiz. Bu tesisi buradan kaldırana kadar sizinle birlikteyiz.”
“KAMU KURUMLARI MİSYONUNU YAPMIYOR”
Bursa Kent Kurulu ismine konuşma yapan Prof. Dr. Ertuğrul Aksoy şunları lisana getirdi:
“Hayat mı değerli, maden mi değerli? Hayat ve suyumuz, toprağımız, havamız, ormanımız değerli. Bizim burada olmamızın bir nedeni var. Şayet kamu kurumları gerçek manada kanundan gelen sorumluluklarını ve vazifelerini yapmış olsalardı şu an bu alanda ‘ÇED gerekli değildir’ kararıyla süreksiz işletme müsaadesi alınamazdı. Münasebetiyle kamu kurumları vazifesini yapmadığı için şu an konutunda, cemiyetinde, üretimde olması gereken halkımız burada kendi suyu, hayatı, çocukları için çaba ediyor. Biz de alışılmış kurumlar olarak sonuna kadar takviye vereceğimizi söyledik. 11 kilometre geldik. Nasıl oluyor da buradaki su kıymetli oluyor. Diyeceksiniz ki münasebeti ne? İşte buradaki su Karakova Deresi ve Kovancıkkırı Deresi’nin havzası. Buradaki havzadaki ormanlık alanları yok edecekler. Yalnızca su değil, suyun oluşmasını sağlayan ormanları da yok edecekler madencilik faaliyeti için.
“KORUMA TEDBİRLERİ ALINMADI”
Devlet Su İşleri’nin yetkililerine birinci müracaatında deniyor ki bizim sorumluluğumuz yok bu tesiste. Tesisi, göleti yapan DSİ, sulama sistemini yapan DSİ, akan derelerin sahibi DSİ. Münasebetiyle ilgisi var. Kurumlar misyonunu yapmalı. Gelirken gördünüz, dökülmüş pasaları. Çabucak derenin kenarında, Karakova deresi işte. Pasa dökülmüş. Süreksiz işletme müsaadesiyle çıkarılan madenler kenara biriktirilmiş. Çok yağışlarda bir müdafaa tedbiri gördünüz mü? Buradan oluşan maden kronla birlikte ağır metaller, toprakta olan metallerin hepsi sulama suyuna karışacak. Karakova Deresi’nin üzerinde kurulmuş bir bent var. O bentten alınan su Karıncalı göletini besliyor ve üç köyün sulama ile içme suyunu oluşturuyor. O yüzden bu havzanın korunması lazım. O yüzden bu tesisin engellenmesi gerekiyor. Sonuna kadar bu tesisin engellenmesi için yanınızdayız.
Kurumların becerdiği en hoş şey şu. Halkın iştirak toplantısını gerektiren ‘ÇED gereklidir’toplantılarında ‘ÇED gereklidir’ raporunu istemiyorlar ve halkın kontrolünden, haberi olmasından kaçınarak bu tesisi kaçak olarak yapıyorlar ve süreksiz işletme müsaadesiyle de kaçak olarak yapılmış bir tesisin ortaya çıkmasına neden oluyor. Daha sonra da diyecekler ki yapılmış bir tesis var, kamu faydasıdır üslubunda mazeretlerle işletmenin yerini yaratıyorlar. Bizim savunduğumuz şey şu. Kaç santimetreküp olursa olsun, hacmi ne olursa olsun, alanı ne olursa olsun, ÇED gereklidir kararının alınması gerekir. Halkın fikirlerinin alınması gereken bir toplantı, bir rapor etabını biz savunuyoruz. Münasebetiyle gayretinizi kutluyoruz. Her vakit sizinle birlikte olacağız.”