Olimpiyatlarda Türkiye

Paris 2024 Olimpiyat Oyunları’nın akabinde 3 gümüş ve 5 bronz olmak üzere 8 madalya alan Türkiye’de “Neden altın madalya alamadık” ve “Neden az madalya aldık” tartışmaları yaşanırken, federasyon liderleri ve atletler sorgulanır oldu. 33 defa düzenlenen olimpiyatlara Türkiye 24 kere katılırken, birtakım oyunlardan madalya alamadan döndük. Son devirlerde katılan atlet sayısı artarken, alınan madalyalar bakımından vakit zaman yeterli sonuçlar da alınıyor.

Türkiye bugüne kadar oyunlarda 41 altın, 30 gümüş ve 41 bronz olmak üzere toplam 112 madalya kazandı. 1896 yılında birinci kere organize edilen Olimpiyat Oyunları’nda Türkiye’nin serüveni 1908’de başladı. Aleko Mulos’un Londra’da oyunların kurucusu Baron Pierre de Coubertin’in davetiyle yarıştığı oyunlardan beri Türk spor tarihinin değerli anlarına sahne olan olimpiyatlarda öne çıkan notları derledik.

1908 yılından itibaren genelde tertipli biçimde her tertipte yer alan Türkiye, 1920 Anvers Olimpiyatları’na I. Dünya Savaşı’na neden olan ülkeler sıfatına sahip olması nedeniyle davet edilmedi. 1932 Los Angeles Olimpiyatları’na ise yolun uzaklığı ve masrafların çokluğu nedeniyle sportmen gönderilmedi. 1980 Moskova Olimpiyatları’na SSCB’nin Afganistan’ı işgalini protesto eden ülkeler üzere oyunlara katılmadık.

Paris 2024 Olimpiyat Oyunları’nda Türkiye, gayret ettiği 5 branşta 8 madalya elde ederken, katıldığı 13 branşta madalya sevinci yaşayamadı. Türkiye, olimpiyatlarda 33 branşın 18’ine kota alabilirken, 15 branşta ise Paris 2024’e iştirak sağlayamadı.

Türkiye bugüne kadar toplam 24 branşta olimpiyatlara katıldı. Oyunlarda bugüne kadar en çok 22 seferle Güreş branşından temsil edildik. Olimpiyatlarda kazanılan toplam 112 madalyanın 68’ini ise ulusal güreşçilerimiz elde etti. Kano, tenis ve karate yalnızca 1 kere katıldığımız branşlar oldu. En fazla altın madalya Roma 1960’da (7 altın), toplam madalya sayısına bakıldığında Tokyo 2020 (13 madalya) oldu.

Atina 2004’te atletizmde Eşref Apak’ın yarıştığı çekiç atma kısmında rakibinin doping prosedürüne uymaması nedeniyle dördüncülükten bronz madalyaya yükseldi. 2012 yılında tıpkı yarıştaki bir öteki atletin da doping yaptığı anlaşılması üzerine Apak, gümüş madalyaya kadar çıktı. Tıpkı durum Atina 2004’te de yaşandı; halterde 77 kiloda üçüncü olan Rus Oleg Perepetchenov’un 9 yıl sonra doping yaptığının belirlenmesi üzerine Reyhan Arabacıoğlu bronz madalyanın yeni sahibi oldu. Böylece Atina’da 10 olan madalya sayımız 11’e çıktı.

Milli atletlerin olimpiyatlarda kazandığı 1’i altın ve 4’ü, gümüş toplam 5 madalya ise Milletlerarası Olimpiyat Komitesi’nce iptal edildi. Sportmenlerin bedenlerindeki değişimlerin sistemli kaydedildiği Biyolojik Pasaport’ta kıymetleri farklı olunca ulusal atletlerin madalyaları geri alındı. 2008 Pekin’de atletizm bayanlar 5 bin ve 10 bin metrede Elvan Abeylegesse’nin kazandığı gümüş madalyalar iptal edildi. Halter bayanlar 48 kiloda Sibel Özkan’ın kanında yasaklı unsur çıkınca gümüş madalyası elinden alındı. 2012 Londra’da ise atletizm bayanlar 1500 metrede Aslı Çakır Alptekin’in altın Gamze Bulut’un gümüş madalyası iptal edildi.